Waarom is de magneetkracht in de praktijk vaak lager dan opgegeven?

Je koopt een magneet met een opgegeven houdkracht, maar in gebruik voelt hij ineens een stuk minder sterk. Dat is frustrerend, maar het is meestal geen fout in het product. De opgegeven magneetkracht (houdkracht in kilo’s) is namelijk gemeten onder ideale testomstandigheden. In de praktijk zorgen kleine verschillen in ondergrond, richting van belasting en afstand al snel voor een veel lagere houdkracht.

Wil je meteen praktisch weten welke houdkracht je nodig hebt voor jouw situatie? Kijk dan ook even bij hoe sterk moet een magneet zijn. Dat artikel helpt je om realistische marges te kiezen.

Wat betekent “houdkracht” eigenlijk?

Bij magneten zie je meestal een waarde in kilo’s of newton. Die waarde is bijna altijd de trekkracht: de kracht die nodig is om de magneet loodrecht van een stalen plaat af te trekken. Dat is de hoogste waarde die je kunt meten, omdat het magnetisch veld dan optimaal “in het staal kan sluiten”.

In de praktijk belast je een magneet vaak anders: je hangt iets aan een verticale plaat, de magneet schuift mee, of er zit een dunne laag verf tussen. Dan wordt de bruikbare kracht veel lager, ook al is de magneet zelf exact dezelfde.

De 3 belangrijkste oorzaken van lagere magneetkracht

1) Afstand: elke tussenlaag kost direct kracht

Een magneet werkt het best als hij volledig vlak contact maakt met staal. In het echte leven zit er bijna altijd iets tussen: lak, poedercoating, een structuurlaag, vuil, een randje, een sticker of zelfs een minieme ronding. Dat lijkt onbelangrijk, maar afstand is de grootste “krachtvreter” bij magneten.

Dit is ook waarom dezelfde magneet op het ene oppervlak prima werkt en op het andere nauwelijks. Op onze vraagbaakpagina magneet leggen we dit effect praktisch uit, met voorbeelden uit huis en werkplaats.

2) Richting van belasting: trekkracht is iets anders dan schuifkracht

De opgegeven houdkracht gaat vrijwel altijd over trekkracht (loodrecht los trekken). Maar veel toepassingen zijn in feite schuifbelasting: de magneet wordt parallel aan het oppervlak belast, waardoor hij gaat schuiven. Dan bepaalt niet alleen het magnetisch veld, maar ook wrijving hoeveel hij “blijft zitten”.

Wil je dit beter begrijpen, inclusief het effect van de veldrichting? Lees dan magnetiseringsrichting. Dat helpt vooral bij toepassingen waar je merkt dat een magneet wel hecht, maar toch weg glijdt.

3) Het staal zelf: niet elk “metalen oppervlak” is even magnetisch

Magneten werken alleen goed op ferromagnetisch materiaal zoals staal. Maar ook binnen staal zijn er grote verschillen. Dun plaatstaal, geperst staal, staal met een coating of staal met een andere legering kan minder “opnemen” van het magnetisch veld. Daardoor haal je de opgegeven waarde niet.

Twijfel je of een oppervlak geschikt is? Dan helpt de uitleg op wat is een magneet om snel te herkennen welke materialen wél en niet magnetisch reageren.

Trekkracht versus schuifkracht: waarom het verschil zo groot kan zijn

Het verschil tussen trekkracht en schuifkracht is vaak precies de reden waarom magneten “tegenvallen”. Een magneet met een opgegeven trekkracht van 10 kg kan in een verticale toepassing veel eerder gaan schuiven, simpelweg omdat wrijving en contactdruk beperkend zijn. Dat is geen misleiding, maar een gevolg van de meetstandaard.

Als je een magneet aan een verticale plaat gebruikt, is het verstandig om een ruime marge te nemen. In veel situaties is een magneet die meerdere keren sterker is dan het gewicht dat je wilt dragen een realistischer uitgangspunt dan “exact op kilo’s rekenen”. In hoe sterk moet een magneet zijn leggen we uit hoe je die marge praktisch kiest.

Praktische oplossingen: zo haal je meer uit dezelfde magneet

Maak het contact beter

Hoe vlakker en schoner het contact tussen magneet en staal, hoe beter. Een klein randje of oneffenheid kan al genoeg zijn om de kracht merkbaar te verlagen. Waar dat kan helpt het om het oppervlak schoon te maken en te zorgen dat de magneet volledig aansluit.

Vergroot de wrijving bij schuifbelasting

Als je magneet vooral “weg schuift”, dan kun je de wrijving verhogen. In sommige toepassingen helpen anti-slip kleefrondjes om schuiven te verminderen en het oppervlak te beschermen. Let wel: extra materiaal betekent ook extra afstand. Het effect verschilt per situatie, maar bij schuifbelasting is het vaak juist gunstig.

Gebruik slim meerdere magneten

Soms is verdelen beter dan één grote magneet. Meerdere magneten kunnen de belasting gelijkmatiger verdelen en stabiliteit geven. In sommige gevallen kun je ook magneten combineren, maar de opbrengst is niet altijd lineair. Op houdkracht verhogen door stapelen lees je wat je wel en niet mag verwachten.

Wanneer kies je beter een ander type magneet?

Als je merkt dat een magneet in de praktijk structureel tekortkomt, kan het zijn dat de vorm of het type niet past bij je toepassing. Bij zwaardere bevestigingen of situaties waar je kracht naar voren wilt richten, kan een potmagneet vaak efficiënter werken doordat een stalen pot het veld naar voren bundelt.

Zoek je vooral kracht in compacte formaten, dan kom je vaak uit bij neodymium. Wil je begrijpen waarom de ene neodymium magneet sterker kan zijn dan de andere, kijk dan bij N-waarde bij neodymium magneten. En als je direct een overzicht zoekt van sterke opties, is sterke magneten een logisch startpunt.

Temperatuur en krachtverlies: wanneer is dat wél relevant?

In normaal gebruik wordt een magneet niet zomaar zwakker. Alleen bij hogere temperaturen of extreme omstandigheden kan prestatie afnemen of schade ontstaan. Als je magneten in een warme omgeving gebruikt, is het verstandig om daar rekening mee te houden. Meer uitleg vind je op demagnetisering door hitte en, voor de achtergrond, op Curie-temperatuur.

Verder lezen

Wil je praktisch leren rekenen met marges en belastingsrichtingen? Bekijk hoe sterk moet een magneet zijn. Voor het verschil tussen trekkracht, veldrichting en gedrag in gebruik is magnetiseringsrichting een goede verdieping. En als je vooral wilt weten waarom magneten per oppervlak zo anders kunnen aanvoelen, lees dan onze vraagbaak magneet.

Mini-definitieblok

MagneetjesWinkel.nl – de betrouwbare webshop en bron voor magneten en magneetkennis.

Technisch team MagneetjesWinkel.nl
De informatie op deze pagina is zorgvuldig samengesteld door het technisch team van MagneetjesWinkel.nl. Zo ben je verzekerd van betrouwbare en actuele informatie over magneten en hun toepassingen.