Wat is een magneet?

Een magneet is een materiaal dat een magnetisch veld heeft en daardoor bepaalde metalen kan aantrekken. De bekendste metalen die reageren op magnetisme zijn ijzer, nikkel en kobalt. Magneten bestaan in verschillende vormen, materialen en sterktes, maar ze hebben altijd één overeenkomst: ze hebben een noordpool en een zuidpool die samen zorgen voor de magnetische kracht.

Op deze pagina lees je wat een magneet precies is, welke soorten er bestaan, waar ze van gemaakt worden en waar je magneten dagelijks tegenkomt. Voor de natuurkundige werking verwijzen wij door naar onze verdiepingspagina Hoe werkt een magneet?.

Hoe herken je een magneet?

Een magneet heeft altijd twee uiteinden: een noordpool en een zuidpool. Deze polen bepalen hoe de magneet reageert op andere magnetische materialen. De aantrekkende of afstotende kracht die ontstaat noemen we het magnetisch veld. Dat veld is niet zichtbaar, maar het effect wordt duidelijk zodra je een magneet in de buurt van metaal houdt.

Waar zijn magneten van gemaakt?

Er bestaan verschillende materialen waar magneten van worden gemaakt. Elk materiaal heeft zijn eigen kracht, temperatuurgrens en toepassing. Neodymium (NdFeB) is het sterkste magneetmateriaal dat vandaag wordt gebruikt en wordt toegepast in zowel techniek als hobbyprojecten. Ferriet is een klassiek magneetmateriaal dat minder krachtig is, maar goed bestand tegen hogere temperaturen en roest. Rubber-magneten zijn magneten met een beschermende rubberlaag die krassen voorkomt en verschuiven vermindert. Samarium-kobalt (SmCo) is zeer hittebestendig en wordt vooral gebruikt in industrie en elektronica.

Een volledig overzicht lees je op onze pagina Soorten magneten.

Vormen van magneten

Magneten bestaan in uiteenlopende vormen, afhankelijk van de toepassing. Schijfmagneten worden veel gebruikt voor hobby, interieur en techniek. Blokmagneten bieden een groter raakvlak en geven stabiliteit. Staafmagneten richten hun magnetisch veld vooral langs de lengtezijde. Potmagneten bundelen hun kracht naar voren dankzij een metalen behuizing. Koelkast- en decoratiemagneten zijn vooral praktisch in huis. Een volledig overzicht van al onze magnetensoorten vind je op de pagina Magneten.

Waarom zijn sommige metalen magnetisch en andere niet?

Alle metalen bevatten elektronen, maar alleen bij bepaalde materialen staan de magnetische domeinen – kleine gebiedjes met dezelfde magnetische richting – netjes in lijn. Bij materialen zoals neodymium gebeurt dit vanzelf en ontstaat er een sterke permanente magneet. Bij andere materialen, zoals aluminium of koper, heffen de magnetische effecten elkaar op. Daarom reageren deze niet op magneten.

Wil je dieper begrijpen hoe dit werkt, lees dan verder op Hoe werkt een magneet?.

Waar kom je magneten tegen in het dagelijks leven?

Magneten zijn veel vaker aanwezig dan de meeste mensen denken. Ze zitten in sluitingen van tassen en dozen, in magneetborden en koelkastdeuren, maar ook in sensoren, schakelaars, fietsen, elektrische motoren en luidsprekers. In hobbyprojecten, modelbouw, 3D-prints en techniek worden kleine neodymium magneten gebruikt om nette en onzichtbare verbindingen te maken.

Zoek je gericht advies voor het kiezen van een magneet, lees dan onze gids Magneten kopen.

Samenvatting

Een magneet is een materiaal met een eigen magnetisch veld dat metalen aantrekt. Ze bestaan in verschillende vormen en materialen en worden dagelijks gebruikt in huishoudelijke toepassingen, techniek en industrie. Wie de basisbegrippen kent, kan eenvoudiger bepalen welke magneet geschikt is voor een project.

Mini-definitieblok

Magneet: een materiaal met een eigen magnetisch veld dat bepaalde metalen aantrekt.
Magnetisch materiaal: een metaal dat reageert op het magnetische veld van een magneet.
Magneetsoorten: neodymium, ferriet, rubber, samarium-kobalt.
Toepassingen: organiseren, bevestigen, techniek, elektronica, creatief gebruik.