Magneten en elektronica: wat is écht het risico? (incl. pacemakers/ICD’s)

Online lees je vaak dat “magneten elektronica kapotmaken”. In de praktijk valt dat meestal mee. Moderne apparaten gebruiken SSD/flashgeheugen, LCD/OLED-schermen en afscherming, waardoor statische magneetvelden doorgaans geen blijvende schade veroorzaken. Wél kunnen sensoren tijdelijk storen en er is een belangrijke uitzondering: geïmplanteerde medische apparaten zoals pacemakers en ICD’s. In dit artikel zetten we het nuchter en technisch onderbouwd op een rij.

Wat kunnen magneten wél beïnvloeden?

• Kompas- en Hall-sensoren (telefoon, wearables): de magnetometer kan tijdelijk van slag raken. Zodra de magneet weg is of je herkalibreert, functioneert alles weer normaal.
• Magnetische stripkaarten: sterke neodymium magneten kunnen magneetstrips wissen bij direct contact en wrijving. EMV-chips (contact/contactloos) zijn hier niet gevoelig voor.
• Magnetische opslag (oude HDD’s, tapes): wissen vereist sterke, gerichte velden (degauss). Huishoudmagneten of decoratieve koelkastmagneten zijn doorgaans niet toereikend, maar wees wél voorzichtig met losse HDD’s.

Wat beschadigen magneten meestal níet?

• Schermen (LCD/OLED): moderne displays raken niet “ontkleurd” door statische magneten (anders dan oude CRT-schermen).
• SSD/flashgeheugen en telefoonlogica: dataopslag is elektrisch, niet magnetisch—statische magneten tasten de data niet aan.

Belangrijke uitzondering: pacemakers en ICD’s

Sterke consumentenmagneten en magneten in telefoons/horloges kunnen een pacemaker of ICD in magnet mode zetten of tijdelijk detectie beïnvloeden. Dat is meestal reversibel (herstelt zodra het veld weg is), maar wel klinisch relevant. Praktisch advies:

• Houd minimaal 15 cm afstand (ongeveer 6 inch) tussen magneten/consumentenelektronica en het implantaat.
• Geen telefoon of magneet-accessoire in de borstzak direct boven het implantaat dragen.

De veilige afstand hangt af van magneetsterkte en configuratie; daarom is een simpele, conservatieve vuistregel verstandig voor iedereen.

Praktische richtlijnen voor thuis en op het werk

• In huis/kantoor: magneten bij whiteboards, houders of rubber gecoate magneten bij gevoelige oppervlakken zijn geen probleem voor laptops of telefoons. Hoogstens is je kompas even “in de war”.
• Pasjes en toegang: bewaar kaarten met magneetstrip niet direct tegen sterke magneten; een portemonnee met vakjes is voldoende bescherming.
• Opslagmedia: voor SSD/USB-sticks is voorzichtigheid met magneten niet nodig; voor losse HDD’s/tapes liever wel.
• Pacemaker/ICD: afstand houden (15 cm), geen magneten/telefoons in de borstzak; bij twijfel: advies van cardioloog of fabrikant volgen.

Meer weten over de techniek achter magneten?

Wil je dieper de techniek in? Lees dan ook:

• Wat is magnetische fluxdichtheid? – basis voor veldsterkte en richting.
• Wat betekent de N-waarde bij neodymium magneten? – N35 t/m N52 uitgelegd.
• Hoe voorkom je dat neodymium magneten roesten? – coatings en onderhoud.

Wanneer kies je welke magneet?

De keuze hangt vooral af van omgeving en toepassing. Een paar voorbeelden:

• Compact en zeer sterk: neodymium magneten – let op: gevoelig voor corrosie zonder coating.
• Hoge hitte/vochtbestendigheid: ferriet magneten – ideaal in luidsprekers en buiten.
• Grip + bescherming van oppervlak: rubber gecoate magneten – veel schuifkracht, minder krassen.
• Decoratief & veilig bij huishoudelijk gebruik: koelkastmagneten.

Kort samengevat

Voor moderne elektronica veroorzaken statische magneten meestal geen blijvende schade. Ze kunnen wel tijdelijk sensoren (zoals een kompas) storen en magnetische strips wissen bij direct contact. De grote uitzondering zijn pacemakers/ICD’s: houd simpelweg 15 cm afstand en draag geen telefoon met magneet in de borstzak. Zo gebruik je magneten veilig, zonder onnodige zorgen.