Welke magneet werkt op welk oppervlak?

Een magneet werkt alleen goed wanneer het oppervlak waarop hij moet hechten daarvoor geschikt is. Elk materiaal reageert anders op magnetisme. Sommige oppervlakken versterken de werking van een magneet, terwijl andere het magnetisch veld juist verzwakken of vrijwel blokkeren. In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe verschillende oppervlakken reageren op magneten, welke afwijkingen je in de praktijk tegenkomt en welke oplossingen betrouwbaar werken.

Waarom het oppervlak zo bepalend is voor magneetkracht

De opgegeven houdkracht van een magneet wordt altijd gemeten op dik, vlak en ongecoat staal. In de praktijk wijkt een oppervlak daar bijna altijd van af. Verf, kromming, coatings of niet-magnetische materialen zorgen ervoor dat de werkelijke kracht lager uitvalt. In onze uitleg over hoe sterk een magneet moet zijn lees je waarom dit verschil zo groot kan zijn.

Magneten op staal en ijzer

Staal en ijzer zijn sterk ferromagnetisch en vormen het ideale oppervlak voor magneten. Neodymium magneten leveren hier hun hoogste trekkracht, vooral wanneer het staal dik en vlak is. Op dun plaatstaal of licht oneffen oppervlakken neemt de kracht zichtbaar af.

Voor maximale prestaties zijn potmagneten vaak de beste keuze. De stalen behuizing bundelt het magnetisch veld, waardoor de kracht efficiënter wordt benut dan bij losse magneten.

Magneten op RVS (roestvast staal)

RVS is geen eenduidig materiaal. Veel gebruikte soorten zoals RVS 304 zijn nauwelijks magnetisch, terwijl ferritisch RVS (zoals RVS 430) wel goed reageert. Dat verklaart waarom magneten op sommige RVS-oppervlakken prima werken en op andere vrijwel niet.

Wanneer RVS onvoldoende magnetisch blijkt, biedt een dun stalen tussenplaatje vaak uitkomst. Zo ontstaat alsnog een betrouwbaar magnetisch circuit.

Magneten op hout

Hout is volledig niet-magnetisch. Een magneet kan hier dus niet rechtstreeks op hechten. In meubels en interieurbouw worden magneten daarom in het hout verwerkt en gecombineerd met een stalen tegenstuk.

Voor dit soort toepassingen worden vaak verzonken potmagneten gebruikt, die met epoxy worden verlijmd. Het hout fungeert als drager, niet als magnetisch onderdeel.

Magneten op glas

Glas is niet magnetisch en heeft bovendien een zeer glad oppervlak. Dit maakt vooral de schuifkracht problematisch. Zelfs wanneer er staal achter het glas zit, glijdt een magneet sneller weg.

Daarom zijn glazen magneetborden altijd opgebouwd met een stalen kern achter het glas. Voor lichtere toepassingen kan een zelfklevende stalen strip een oplossing zijn.

Magneten op kunststof en PVC

Kunststof en PVC reageren niet op magnetisme. Magneten werken hier alleen wanneer er staal achter of in het materiaal aanwezig is. Een bekend voorbeeld is een koelkastdeur met kunststof front en stalen binnenzijde.

Is dat staal er niet, dan moet een metalen tegenplaat worden toegevoegd of wordt de magneet mechanisch bevestigd.

Magneten op gecoate of geverfde oppervlakken

Elke coating vergroot de afstand tussen magneet en metaal. Zelfs dunne laklagen verminderen de effectieve houdkracht merkbaar. Hoe dikker de coating, hoe sterker het effect.

Rubber-gecoate magneten vormen hier een uitzondering. De rubberlaag verhoogt de wrijving, waardoor de schuifkracht in de praktijk juist sterk toeneemt.

Magneten op oneffen of gebogen oppervlakken

Een magneet presteert het best op een vlak oppervlak. Bij kromming of structuur wordt het contactvlak kleiner, waardoor zowel trek- als schuifkracht afneemt.

Rubber potmagneten kunnen kleine oneffenheden beter overbruggen. Bij sterk gebogen oppervlakken is een combinatie van magneten en mechanische bevestiging vaak het meest betrouwbaar.

Magneten op aluminium en koper

Aluminium en koper zijn volledig niet-magnetisch. Een magneet zal hier niet op hechten en glijdt vaak juist gemakkelijk weg.

De oplossing is vrijwel altijd een stalen tussenlaag die onzichtbaar achter of op het oppervlak wordt gemonteerd.

Hoe test je of een oppervlak geschikt is?

Een eenvoudige test met een losse magneet geeft snel inzicht. Vergelijk het gedrag op het gekozen oppervlak met hetzelfde magneetje op blank staal. Let daarbij niet alleen op trekkracht, maar ook op schuifkracht.

Veelgemaakte fouten bij magneten en oppervlakken

Veel problemen ontstaan doordat RVS automatisch als magnetisch wordt gezien, of doordat verf en coatings worden onderschat. Ook gladde oppervlakken zoals glas geven vaak een vals gevoel van veiligheid doordat magneten wel blijven hangen, maar makkelijk verschuiven.

Samenvatting per oppervlak

Staal en ijzer zijn ideaal voor magneten. Bij RVS is testen noodzakelijk. Hout, kunststof, glas, aluminium en koper vereisen altijd een stalen tegenstuk of ingebouwde magneet. Door per oppervlak rekening te houden met magnetische eigenschappen en belasting, voorkom je teleurstelling in de praktijk.

Technisch team MagneetjesWinkel.nl
Deze pagina is opgesteld door het technisch team van MagneetjesWinkel.nl, de betrouwbare bron voor magneten en magneetkennis.