Schaarste aan neodymiummagneten – wat betekent dit voor klanten in Nederland en Europa?

De beschikbaarheid van neodymium, een belangrijk onderdeel van sterke magneten, staat al enkele jaren onder druk. China heeft de export van zeldzame aardmetalen verder aangescherpt en Europa is nog steeds sterk afhankelijk van import. Dat heeft invloed op prijzen, levertijden en de voorspelbaarheid van voorraden. In dit artikel leggen we in begrijpelijke taal uit wat er speelt, welke stappen Europa zet en wat je als klant praktisch kunt doen.

Wat is er precies aan de hand?

Neodymium behoort tot de zogeheten zeldzame aardmetalen. Deze metalen zijn onmisbaar voor het maken van krachtige permanente magneten (NdFeB-magneten). Zulke magneten vind je in luidsprekers, elektromotoren, windmolens, industriële toepassingen en in kleine schijf- en blokmagneten voor hobby, techniek en onderwijs.

Een groot deel van de wereldwijde winning, raffinage en magneetproductie vindt plaats in China. De Chinese overheid heeft de afgelopen jaren de regels voor export en verwerking aangescherpt. Producenten hebben te maken met strengere vergunningseisen, extra documentatie en meer controles. Daarnaast zijn er aanvullende exportbeperkingen ingevoerd voor bepaalde bewerkte producten en componenten. Dat alles leidt tot langere doorlooptijden, meer onzekerheid en soms minder export richting Europa.

Waarom merken we dit in Europa en Nederland?

De Europese markt is sterk afhankelijk van invoer uit Azië. De meeste neodymiummagneten of hun grondstoffen komen direct of indirect uit China. Wanneer daar de uitvoer vertraagt of verder wordt beperkt, werkt dat door in Europese voorraden, inkoopprijzen en levertijden.

De Europese Unie probeert die afhankelijkheid stap voor stap te verkleinen. Dat gebeurt via eigen mijnbouwprojecten, meer verwerking binnen Europa, betere recycling en het aanleggen van strategische voorraden. Die omslag kost tijd: het opzetten van nieuwe productie en recyclinginstallaties vraagt jaren aan investering, vergunningen en opstartfase. Tot die tijd blijft Europa gevoelig voor schommelingen in de wereldmarkt, geopolitieke spanningen en wisselkoersen.

Nieuwe Europese regels: Critical Raw Materials Act (CRMA)

In 2024 is de Critical Raw Materials Act (CRMA) formeel in werking getreden. Deze wet moet ervoor zorgen dat de EU minder afhankelijk wordt van één of enkele leveranciers voor kritieke grondstoffen, waaronder neodymium en andere zeldzame aardmetalen.

De CRMA legt concrete doelen vast voor 2030. Een deel van de jaarlijkse behoefte aan kritieke grondstoffen moet binnen de EU worden gewonnen. Daarnaast moet een groter percentage binnen Europa worden verwerkt en een groeiend aandeel afkomstig zijn uit recycling van bestaande producten. In de praktijk betekent dit dat er meer wordt geïnvesteerd in Europese mijnbouw, raffinage, magneetproductie en terugwinning van magneten uit afgedankte apparatuur.

Ecodesign en recycling van permanente magneten

Naast de CRMA werkt de EU aan de Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR). Deze regelgeving moet ervoor zorgen dat producten zo worden ontworpen dat ze langer meegaan, beter te repareren zijn en eenvoudiger te recyclen. Voor permanente magneten betekent dit dat er meer aandacht komt voor demontage, traceerbaarheid en terugwinning van zeldzame aardmetalen uit afgedankte producten.

In Europa lopen verschillende onderzoeks- en demonstratieprojecten om neodymium en andere zeldzame aardmetalen terug te winnen uit onder meer windmolens, elektrische motoren en elektronica. Dat gebeurt nog op relatief kleine schaal, maar vormt een belangrijke stap richting een circulaire keten. Het idee is dat er in de toekomst een steeds groter deel van de magneetgrondstoffen uit Europese recyclingstromen komt, naast de bestaande mijnbouw.

Opkomst van Europese magneetproductie

Om minder afhankelijk te zijn van import, wordt in Europa ook geïnvesteerd in nieuwe productiecapaciteit voor permanente magneten. Er zijn onder meer initiatieven om in Europa zelf neodymiummagneten te produceren, soms in combinatie met bestaande raffinage- en metaalbedrijven. Dat levert op termijn extra aanbod op van magneten uit Europese fabrieken naast de bestaande importstromen.

Belangrijk daarbij is de nuance dat deze capaciteit nog beperkt is. De Europese vraag naar sterke magneten is groot, vooral door de energietransitie (windenergie, elektrische voertuigen) en elektrificatie in de industrie. Nieuwe fabrieken en recyclingprojecten dragen bij aan de leverzekerheid, maar vervangen de huidige importstromen niet van de ene op de andere dag.

Gevolgen voor leveranciers en winkels

Voor groothandels en webshops betekent dit dat levertijden en prijzen gevoeliger zijn geworden voor veranderingen in de keten. Het moment van inkoop speelt een grote rol, net als transportkosten, olieprijzen en de verhouding tussen dollar en euro. Als de grondstofprijzen of transporttarieven sterk bewegen, zie je dat terug in de inkoopprijzen van magneten.

Leveranciers proberen zich hierop voor te bereiden door grotere veiligheidsvoorraden aan te leggen en de risico’s over meerdere producenten te spreiden. Toch kan het bij populaire formaten of sterkere N-waardes (bijvoorbeeld N52) voorkomen dat er tijdelijk beperkte voorraad is of dat levertijden langer worden dan gebruikelijk. Dat geldt in het bijzonder bij plotselinge verstoringen, zoals nieuwe exportbeperkingen of sterk oplopende vraag vanuit grote industrieën.

Wat betekent dit concreet voor jou als klant?

Voor de meeste klanten verandert er in de praktijk weinig. De gebruikelijke formaten, zoals schijfmagneten, blokmagneten en potmagneten, zijn doorgaans gewoon leverbaar. Wel kan het af en toe voorkomen dat een specifieke maat of een specifieke N-waarde tijdelijk op nabestelling staat of dat de prijs is aangepast sinds je vorige bestelling.

Die verschillen zijn geen gevolg van willekeur, maar van ontwikkelingen in grondstofprijzen, transportkosten en de valutamarkt. Bij MagneetjesWinkel.nl vermelden we dit zo duidelijk mogelijk op de productpagina’s, zodat je vooraf ziet of een artikel direct leverbaar is en welke houdkracht je mag verwachten. Bij vragen denken we graag mee over een passend alternatief.

Waarom prijzen soms niet logisch lijken

Het kan gebeuren dat een kleinere magneet tijdelijk duurder is dan een grotere variant, of dat een magneet met een lagere N-waarde (bijvoorbeeld N48) meer kost dan een vergelijkbare magneet met N52. Dat heeft meestal te maken met het moment van inkoop, de partijgrootte, transportkosten en de koers van de dollar ten opzichte van de euro.

Magneten worden vaak in verschillende batches ingekocht. Als een recente batch is ingekocht tegen hogere grondstof- of transportprijzen, zie je dat terug in de stuksprijs. Een batch die eerder is besteld en geleverd, kan tijdelijk gunstiger geprijsd zijn, ook als de technische specificaties vergelijkbaar zijn. We proberen prijzen zo stabiel mogelijk te houden en leggen veranderingen desgewenst graag uit.

Wat doet MagneetjesWinkel.nl om leverzekerheid te waarborgen?

Wij volgen de ontwikkelingen rond zeldzame aardmetalen en neodymiummagneten op de voet. Waar mogelijk spreiden we inkoop over verschillende leveranciers, bouwen we voorraden op van veelgevraagde magneten en plannen we bestellingen ruim vooruit. Zo houden we de levertijden voor onze klanten zo stabiel mogelijk.

Wanneer we merken dat een bepaalde maat of N-waarde tijdelijk lastiger leverbaar wordt, vermelden we dat op de productpagina en denken we mee over een alternatief. Soms is een andere afmeting of een magneet met een iets andere N-waarde technisch net zo goed bruikbaar. In onze artikelen, zoals de gids “Hoe kies je de juiste magneet?”, leggen we uit hoe je een geschikte magneet selecteert voor jouw toepassing.

Wat kun je zelf doen als klant?

Bestel op tijd. Plan je project of bestelling wat ruimer in, vooral als je afhankelijk bent van één specifieke magneet. Zo voorkom je dat een onverwachte nabestelling je planning in de weg zit.

Overweeg alternatieven. Soms is een andere afmeting of N-waarde (bijvoorbeeld N48 in plaats van N52) technisch net zo goed geschikt. In onze kennisbank en in de gids over de juiste magneet kiezen lees je waar je op kunt letten. Ook kun je meer achtergrondinformatie vinden op de pagina over N-waarde bij neodymiummagneten.

Hergebruik magneten waar mogelijk. Neodymiummagneten behouden hun kracht jarenlang, zolang ze binnen de opgegeven temperatuurgrenzen worden gebruikt en niet mechanisch beschadigd raken. Heb je eerdere projecten ontmanteld, dan kun je die magneten vaak opnieuw inzetten.

Vraag advies bij twijfel. Kom je er zelf niet uit of wil je weten welke magneet het beste past bij jouw toepassing, dan helpen we je graag met een gericht advies. Zo voorkom je dat je onnodig sterke of juist te zwakke magneten bestelt.

Blijf op de hoogte. In onze blog en kennisbank plaatsen we updates als er relevante veranderingen zijn in levering, grondstoffen of regelgeving rond permanente magneten.

Vooruitblik: schaarste nu, opbouw voor de toekomst

De verwachting is dat de spanning op de markt voor zeldzame aardmetalen de komende jaren nog voelbaar blijft. De vraag naar sterke magneten groeit door de energietransitie en elektrificatie, terwijl de wereldwijde productie en export onder invloed staan van geopolitieke ontwikkelingen.

Tegelijkertijd bouwt Europa aan meer eigen productie, verwerking en recycling. Nieuwe fabrieken en recyclingprojecten vormen belangrijke stappen richting een robuustere en meer circulaire keten. Het effect daarvan zal stap voor stap zichtbaar worden in de beschikbaarheid van magneten en de stabiliteit van prijzen.

Tot die tijd blijft het belangrijk om transparant te zijn over levertijden, prijzen en voorraad. Daar mag je bij MagneetjesWinkel.nl op rekenen. We volgen de ontwikkelingen nauwlettend en passen onze informatie aan wanneer de situatie verandert.

MagneetjesWinkel.nl – de betrouwbare webshop en bron voor magneten en magneetkennis.

Technisch team MagneetjesWinkel.nl De informatie op deze pagina is zorgvuldig samengesteld door het technisch team van MagneetjesWinkel.nl. Zo ben je verzekerd van betrouwbare en actuele informatie over magneten en hun toepassingen.